Denkend aan Holland zie ik breede rivieren …
Dus niet, opgegroeid in Amstelveen en Amsterdam was de Amstel mijn rivier en die is daar, verre van breed. Hij wordt keurig ingeperkt door kades met woonboten, geflankeerd door statige huizen, de Ysbreker en het Amstelhotel.
Traag door oneindig laagland gaan
Misschien is dat wel wat mij het meest aan Nederland doet denken, traag en oneindig. Zeker nu met een beetje afstand, valt me op wat Nederland zo uniek maakt. Vanaf mijn vijfhonderd meter hoge berg bezie ik alle drukte: genderpolitiek, het slavernijverleden, natuurbeheer, grensoverschrijdend gedrag en stikstof natuurlijk. Nederland huppelt van breed uitgemeten crisis naar brandpunt richting de afgrond, maar ondertussen stroomt het traag en oneindig richting verandering. Als er één land is dat zichzelf continue aan het veranderen, opnieuw aan het uitvinden is, moet het Nederland zijn. Traag en oneindig blijft alleen de basis van overleg, samenwerken en polderen overeind. Als ik lang genoeg wegblijf bestaat het land dat ik ooit verliet niet meer, behalve in mijn herinnering. Traag en oneindig en daardoor zien veel mensen in Nederland de snelheid van veranderen waarschijnlijk niet eens.
En al die veranderingen zijn zo goed georganiseerd, gereguleerd, geprotocolleerd, dat de gemiddelde Italiaan ervan is overtuigd dat Nederland een paradijs moet zijn.
Denkend aan Italië zie ik een torrente
Voor de niet zo onderlegden in het Italiaans, een torrente is bijna niet te vertalen. Een torrente is een rivier die zich vult als het regent of als de sneeuw smelt. Dan zijn het onstuitbare watermassa’s. De rest van de tijd staan ze bijna droog. Voor die paar keer dat ze helemaal vollopen zijn er brede uitlopen en hoge walkanten. Hierdoor zien ze er meestal wat zielig uit. Een klein beekachtig stroompje water tussen brede zanderige oevers bezaaid met ooit meegesleurde stenen en boomstammen. Natuurlijk is geen Italiaan zo gek om daar een huis te willen bouwen. Het leven is hier al bedreigend genoeg met aardbevingen, lawines en instortende bruggen. Wie wil er een huis in de uiterwaarden?
stromen en droogvallen.
Is dat dan Italië? Een land dat meestal traag doorsijpelt, met brede oevers die ervoor zorgen dat áls er al een stortvloed komt er uiteindelijk niet te veel kapot gaat? Ja en nee, want iedere beeldspraak gaat mank en deze hinkelt zachtjes naar zijn einde. Toch klopt het wel een beetje. Italië voelt zich oud: ouder dan het Romeinse rijk, ouder dan de eerste Griekse kolonisten, ouder zelfs dan de Etrusken. Maar Italië is jong, jonger dan alle landen die eromheen liggen. Een jong land geplakt op millennia oude tradities, culturen en verschillen. Dus stroomt de torrente veilig door zo breed mogelijke beddingen. wachtend op de stortvloed die onvermijdelijk eens in de zoveel tijd komt. Niet dat die veel zal veranderen, dat weten alle Italianen dan weer wel zeker, want:
Barca sul torrente, viaggio di demente, op een torrente met een boot, reis van een idioot.